వికీడేటా
వికీడేటా అనేది వికీమీడియా ఫౌండేషన్ అందచేస్తున్న స్వేచ్ఛా డేటా భాండారము. ఇది ప్రజోపయోగ పరిధి (పబ్లిక్ డొమైన్) అనుమతులతో అందరికి అందుబాటులో ఉంటుంది. ఇది ఒకే విషయానికి సంబంధించి అన్ని వికీమీడియా ప్రాజెక్టుల నుంచి సమాచార (డేటా) అంశాలు అనుసంధానించబడి క్రోడీకరించబడిన జ్ఞానభాండాగారం. వికీడేటా సాఫ్ట్‌వేర్ ను వికీబేస్(Wikibase)గా వ్యవహరిస్తారు.
వివరణ
[మార్చు]వికీడేటా అనేది వికీ ప్రపంచంలోని అన్ని భాషల వికీపీడియాలు , వికీసోర్స్, వికీకోట్, వికీకామన్స్, వికీమీడియా ఉద్యమంలోని ఇతర వికీల నుంచి నిర్మాణాత్మక డేటాను సేకరించి ఒకే దగ్గర అందిస్తున్న ఉచిత, సహకార, బహుభాషా, ద్వితీయ జ్ఞాన స్థావరం. ఒక విధంగా వివిధ వికీ ప్రోజెక్టుల లో అంశాలకు సూచిక అని భావించవచ్చు. వికీడేటాబేస్ లో ప్రతి అంశానికి ఒక "QID" అనే Q అక్షరంతో కూడిన ఒక నిర్దిష్ట సంఖ్య ఉంటుంది. వికీడేటాను ఈ క్రింది విధంగా వివరించవచ్చు.
- ఉచితము: వికీడేటాలోని డేటా క్రియేటివ్ కామన్స్ పబ్లిక్ డొమైన్ డెడికేషన్ 1.0 క్రింద ప్రచురించబడుతుంది. ఇది అనేక విభిన్న దృశ్యాలలో డేటా పునర్వినియోగాన్ని అనుమతిస్తుంది. వాణిజ్య ప్రయోజనాల కోసం కూడా డేటాను అనుమతి తీసుకోకుండానే ఉపయోగించవచ్చు, నకలు చేయవచ్చు, సవరించవచ్చు, పంపిణీ చేయవచ్చు, అమలు చేయవచ్చు.
- సహకారము: వికీడేటా సంపాదకులు డేటా నమోదు చేస్తారు, నిర్వహించుతారు. వారు కంటెంట్ సృష్టి, నిర్వహణకు నియమాలను ఏర్పాటుచేస్తారు. స్వయంచాలక బాట్‌లు కూడా వికీడేటాలో డేటాను నమోదు చేస్తాయి.
- బహుభాషా విధానం: వివిధ భాషలలో డేటాను సవరించడం, వినియోగించడం, బ్రౌజింగ్ చేయడం, తిరిగి ఉపయోగించడం జరుగుతుంది. ఏదైనా భాషలో నమోదు చేయబడిన డేటా వెంటనే అన్ని ఇతర భాషలలో కూడా సమాచారం చేర్చడానికి అందుబాటులో ఉంటుంది. ఏ భాషలోనైనా సవరించడం సాధ్యమవుతుంది, ప్రోత్సహించబడుతుంది.
- ద్వితీయ నాలెడ్జ్ బేస్: వికీడేటా కేవలం స్టేట్‌మెంట్‌లను మాత్రమే కాకుండా, వాటి మూలాలను, ఇతర డేటాబేస్‌లతో అనుసంధానం చేస్తుంది. ఇది అందుబాటులో ఉన్న విజ్ఞాన వైవిధ్యాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది, ధృవీకరణ భావనకు మద్దతు ఇస్తుంది.
- నిర్మాణాత్మక డేటాను సేకరిస్తోంది. అధిక స్థాయిలో నిర్మాణాత్మక డాటాను నిర్వహించడం వలన వికీమీడియా ప్రాజెక్ట్‌లు, మూడవ పక్షాల ద్వారా కూడా డేటాను సులభంగా పునర్వినియోగం చేసుకోవచ్చు. కంప్యూటర్‌లను ప్రాసెస్ చేయడానికి, "అర్థం చేసుకోవడానికి" వీలు కల్పిస్తుంది.
- వికీమీడియా వికీలకు మద్దతు. వికీడేటా వికీపీడియాకు మరింత సులభంగా నిర్వహించగల సమాచార పెట్టెలు, ఇతర భాషలకు లింక్‌లతో సహాయం చేస్తుంది, తద్వారా నాణ్యతను మెరుగుపరిచేటప్పుడు సవరణ పనిభారాన్ని తగ్గిస్తుంది. ఒక భాషలో చేసిన నవీకరణలు అన్ని ఇతర భాషలకు అందుబాటులో ఉంటాయి.
- ప్రపంచంలో ఎవరైనా. ఎవరైనా తమ అప్లికేషన్లు, సేవలను రూపొందించడానికి వికీడేటా నుండి డేటాను ఉపయోగించవచ్చు.
ఏ విధంగా పనిచేస్తుంది?
[మార్చు]వికీడేటా విషయాలు ప్రతి ఒక్క వికీ ప్రాజెక్ట్‌లో నిర్వహించాల్సిన అవసరం లేదు. ఉదాహరణకు, గణాంకాలు, తేదీలు, స్థానాలు, ఇతర సాధారణ అంశాలు వికీడేటాలో కేంద్రీకరించవచ్చు.
ఆధారాలు
[మార్చు]https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Introduction